kavak mantarı tohumu etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
kavak mantarı tohumu etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

Çarşamba

Evinde Mantar Yetiştirip 60 Bin Lira Kazanıyor.

Cennet Kaya Uslu(SAMSUN),  evinin bodrum katında yıllık 13 ton kültür mantarı üreterek, 60 bin liraya yakın gelir sağlıyor. İlkadım ilçesi Kalkancı Mahallesi'nde yaşayan 2 çocuk annesi Cennet Kaya Uslu (28), asgari ücretle çalışan eşine destek olmak için oturdukları binanın bodrum katında kültür mantarı üretmek için araştırma yaptı.

15 BİN LİRA HİBEYLE BAŞLADI.
İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nün Mantarcılığı Geliştirme Projesi kapsamında yetkililerden üretim konusunda bilgi alan Uslu, bir yıl önce İlkadım Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'ndan aldığı 15 bin lira hibeyle mantar üretimine başladı.

KOMŞULARINA DA İŞ KAPISI AÇTI
Bir yılda 13 ton üretim yaparak yaklaşık 60 bin lira gelir sağlayan Uslu, üretim dönemlerinde komşularını da istihdam ediyor. Uslu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, evinin altında atıl vaziyetteki bodrum katını mantar üretim tesisi haline dönüştürdüğünü söyledi.

ÜRETİMİ SÜREKLİ ARTIYOR
Bodrum katının 180 metrekare olduğunu belirten Uslu, "İlk üretim alanımız 65 metrekareydi. Yıllık üretim kapasitemiz 13 ton civarında ancak bodrumdaki 65 metrekarelik bölümü de faaliyete kattık. Oradan da ilk ürünlerimizi toplamaya başladık. Bu şekilde devam ederse önümüzdeki yıl kalan 50 metrekarelik alanı da üretime geçireceğim." diye konuştu.

HEM ÇOCUKLARINA BAKIYOR HEM DE ÇALIŞIYOR
Uslu, evine ekonomik destek sağladığı için çok mutlu olduğunu ifade ederek, "Artık bir gelirim var, çok mutluyum. Hem çocuklarımın yanındayım hem de iş yapıyorum. Evim de işim de aynı yerde. 2 kız çocuğum var, çocuklarıma çok rahat bakabiliyorum.

YILLIK GELİRİ 60 BİN LİRA
Aynı zamanda mantar üretimi yaparak gelir kazanabiliyorum" ifadesini kullandı. Kültür mantarının piyasada çok tutulduğuna işaret eden Uslu, "Yıllık 60 bin lira gelir elde ettim. Satış konusunda sorun yaşamıyorum, toptan alıcılarım var. Üretim zamanı komşularımızı da mantar toplamaya çağırıyorum, onlara da günlük kişi başı 50 lira ücret ödüyorum." şeklinde konuştu.

KOMŞULARI DA DESTEK İSTEDİ
Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü'nün proje koordinatörü Ercan Karaduman, Uslu'ya hem ekonomik hem de teknik destek verdiklerini söyledi. Ev hanımlarının Uslu'yu örnek aldığını belirten Karaduman, "Kadın girişimcimiz sayesinde çevresindeki komşuları da mantar üretimi yapmak için bizden destek istedi. Önümüzdeki aylarda onların da tesis kurmasına yardımcı olacağız. Cennet Hanım, cesareti ve üretimiyle hem evine ekonomik destek hem de çevresine örnek olarak büyük katkı sağladı." değerlendirmesinde bulundu.
































KAYNAK: HABERLER.COM

Pazartesi

Kavak Mantarı Yetiştiriciliğinde Çıkabilecek Sorunlar

1. Misellerin ortamda gelişememesi. 
Misel zararlılarla bulaşmış olabilir. Bunun dışında fungusid gibi mantar için zehirli maddelerle bulaşık olmamalıdır. Kullanılan su asidik ya da alkali olmamalıdır.

2. Misellerin zayıf dağılması 
Bunun sebebi, yetiştirme ortamında çok az besin maddesinin bulunması veya mantar için zararlı mikroorganizmaların öldürülememiş olmasından dolayıdır.

3. Misel gelişiminin durması 
Kompost torbasının tabanında gereğinden fazla suyun, nemin veya rutubetin olması ve hava sirkülâsyonunun eksikliği halinde veya kompostun dip kısmında zararlı bakterilerin oluşması sonucu olabilir. 

4. Noktalar şeklinde gelişen miseller
Kompostun steril şekilde paketlenememesi veya mantar için zararlı mikroorganizmaların gelişmesiyle oluşmaktadır.

5. Ortamda meyve oluşumunun gecikmesi
Olgun misel kullanılmaması, ortamın çok soğuk yada sıcak olması, kompost'a yetersiz miktarda misel konması, rutubetin veya havalandırmanın eksikliği neden olabilir.

7. Mantarların fazla irileşememesi
Ana kültürün mutasyona uğramış olması, torba ağzının çok geniş açılması, besin elementi eksikliği, ani sıcaklık değişimi etkili olmaktadır.

8. Mantarlarda solgunluk ve kuruma
Torba açıldıktan sonra, bulunduğu odadaki mikroorganizmalar tarafından parçalanma, çok fazla sulama, zararlıların verdiği yoğun hasar neden olabilir.

9. Verim düşüklüğü
Gelişme ortamında yetersiz besin elementlerinin bulunması, yetersiz sağlık şartları, zararlılar tarafından yok edilme.

10. Anormal mantar oluşumu
Mantar şapkasının huni şeklini alması yada uzun saplı mantarların oluşmasına sebep olan faktörler, yetersiz havalandırma ve karbondioksit oranının fazlalığıdır.

11. Hiçbir mantarın görülmemesi durumu
Kuluçka ve ön gelişme safhalarının tamamlanmasından sonra hiçbir mantarın ortaya çıkmaması, miselin üreme organlarını oluşturabilme yeteneğinin bulunmaması yani kısır olduğu anlamına gelmektedir.

Mantar Yetiştiriciliğinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• 1. Mantar Yetiştirme Yeri
Mantar yetiştirme yerleri tercihen 100 m2 olmalı. Büyük yerler tercih edilmemeli. Ayrıca küçük yerlerin temizlenmesi ve bakımı daha kolay olduğundan herhangi bir enfeksiyon (hastalı)  ihtimaline karşılık daha az risk bulunur. Mantar Yetiştirme yerinin yüksekliği asgari 3,5 m, tavan yüksekliği 4 m olmalı. Toplam alan 100 m2 ideal ölçüdür. Kapalı mekânlarda çatı ile duvar arasında 80 cm'lik havalandırma aralığı ve beton döşeme bulunmalıdır. Raf aralıkları (koridor) 70 - 80 cm ve Raflar en fazla 4 tatlı olmalıdır. Mantar yetiştirme odalarında kesinlikle ahşap malzeme veya döşeme bulunmamalı. Oda içerisinde mutlaka su gideri olmalı ve işletmenin elektrik gücü 380 Volt olmalıdır. Zira klimalar için gerekli. Yetiştirme yerinin kolay sulanabilir bir yer olması önemlidir. Kullanılan su ise nötr pH'ye sahip olmalı ve mantarın gelişmesini engelleyecek zararlı maddeleri ihtiva etmemelidir. (Mesela Tuz, Bor gibi)

• 2. İnkübasyondan Sonra torbaların açılması

Mantar yetiştirebilmek için torbaların ağzı ya aşağı doğru katlanarak kıvrılır veya torba bıçakla kesilir. Bunun dışında torba 4-6 yerinden çaprazlanmasına veya uzunlamasına kesilir. Ancak torba tamamen yırtılmadığı için bunu tavana asarak yerden tasarruf etmek mümkündür.

• 3. Sulama

Rutubet % 80 - 90 arasında olacak şekilde sulama aralığı tespit edilmelidir. Kompost yüzeyi de aynı şekilde gözden geçirilerek, sulama zamanı tespit edilebilir. Sulama esnasında "az ama sık sık" kuralına göre hareket edilmelidir. Kompost çürüyeceği için torba içinde su bırakmamak çok önemlidir.

• 4. Meyve oluşumu

Kavak mantarında meyve oluşumunu etkileyen en önemli iki faktör sıcaklık ve havalandırmadır. En uygun sıcaklık ise 17 - 19°C'dir. Bütün mantarlarda olduğu gibi kavak mantarı da meyve oluşumu esnasında oksijene ihtiyaç duyar. Bu nedenle yetiştirme yeri çok iyi havalandırılabilmelidir. Havalandırmanın yeterli olup olmadığı mantarların şeklinden anlaşılır. Eğer mantar anormal derecede büyük, uzun saplı ve huni şekilli ise havalandırma yetersiz demektir.

• 5. Işık

Kavak mantarları, kendi besin maddelerini üretemezler, bu sebeple ölü bitki dokularına bağımlıdırlar. Misel gelişme devresinde ışığa ihtiyacı yoktur. Ancak ışık, meyve gövdesini oluşturması için miselin tetiklenmesinde ve uyarılmasında gereklidir. Aynı şekilde, eğer mantarların gelişmesi sırasında yeterli ışık yoksa sap uzun, şapka küçük ve verim düşük olmaktadır. İhtiyaç duyulan ışığın yoğunluğu gelişen mantarın türüne bağlıdır. Mesela; Volvaria esculenta ve Pleurotus cystidiosus az ışık istemektedirler. Çok fazla ışık Volvaria esculenta'da siyah renklenme ve Pleurotus cystidiosus'ta ise renk kaybına yol açmaktadır. Vitamin D (ergosterol) ihtiva eden tek mantar olan Shiitake (Lentinus edodes) büyük oranda ışığa, özellikle güneş ışığına ihtiyaç duymaktadır. Pleurotus ostreatus, Pleurotus sajor-caju ve Tricholoma crassum mantarları için hafif ışık yeterlidir. Uygun bir bakımla mantarlar, inkübasyon periyoduna göre 3-10 gün sonra olgunlaşmaya başlamaktadır. Meyvelerine fazla dikkat edilmesi gereken bir zamandır. İlk kez çıktıktan 2 - 3 gün sonra mantarlar toplanacak büyüklüğe ulaşmaktadır.

• 6. Devamlılık

Yukarıda izah edilen, mantar üretimi için gereken tüm materyal, malzeme ve diğer hususlar mantar üretimini etkilemektedir. Özellikle hastalıklara karşı bir önlem olan temizliğe çok önem verilmelidir.

• 7. İstikrar

Kavak mantarı her gün aynı saatte sulanmayı ve aynı saatte ışıkların açılmasını ister.
Sabit bir şekilde oda neminin ve ortam ısısının istikrarlı kalmasından hoşlanır.
Havalandırmada yumuşak yapılmalı; rüzgâr ve türbülanstan hoşlanmaz. Aksi takdirde mantarın termal şoka girmesi ve ölümü kaçınılmaz olacaktır.

• 8. Hasat

Mantarların hasadı için hazır olup olmadıkları şapkalarından anlaşılmaktadır. Daha yeni ortaya çıkmış genç bir mantarda şapka kenarı kalın ve içe doğru kıvrıktır. Mantar tamamen ergin olduğunda şapka kenarı katlı olmayıp dışa doğru incelmektedir. Mantar bu durumda iken hasat edilmelidir. Aksi halde, mantarlar şapka kenarı tamamen açık okluğunda spor üretmeye başlamaktadır. Hasat sırasında bıçak kullanılma malıdır. Çünkü kompost içinde bırakılan sap çürüyerek enfeksiyon kaynağı olmaktadır. Bunun yerine elle tutup çekerek hasat yapılmalıdır.

• 9. Muhafaza

Kavak mantarı, yüksek oranda protein ihtiva etmektedirler. Sıcaklığı yüksek olduğu bir yerde saklanırlarsa, şapkalar açılmakta ve hızla çürümektedirler. Bu sebeple toplandıktan sonra mantarlar buzdolabı ya da hava soğutmalı bir oda'da +2’C - + 4’C derecede saklanmalıdırlar. Eğer Buzdolabındaki nem yüksek ise mantarlar polietilen plastik torbalar içinde buzdolabına konmalıdırlar. Bu şilde Mantarlar 12 – 24 saat saklanabilmektedir. Mantarların narin dokusu olup kolayca kurumaktadırlar. Bu nedenle uzun süre saklamak için kurutulmalı, salamura veya konserve yapılmalıdır.

Kavak mantarı sporlarının elde edilmesi

Tabiatta kendiliğinden yetişen Kavak mantarları seçilerek üzerine bulaşmış olan toz ve çamur parçaları temizlenmekte ve % 96'lık alkol ile dezenfekte edilmektedir. Sapları kesilen mantarlar, alüminyum kağıtlar üzerine yerleştirilerek 25 + 1 °C'ye ayarlanan etüv içinde 2 gün bekletilerek, açık gri renkli sporların kağıt üzerine dökülmeleri sağlanmaktadır. Elde edilen sporlar, petri kaplarında 70°C'de 2 saat bekletilerek, enfeksiyon kaynakları elimine edilmektedir. Sporlar, misel elde etmek amacıyla kullanılacağı zamana kadar + 4°C'de muhafaza edilmektedir. Genelde Kavak mantarlarının kültürü, tek bir spordan gelen miselyumdan sağlanmaktadır. Ancak, mantarın biyolojisi gereği bu miselyum bir başka miselyum ile birleşir, ortaya çıkan yeni mantarlar genel olarak ebeveyne benzemezler, dolayısıyla bunu ortadan kaldırmak
için miselyumun spordan ziyade küçük bir dokudan elde edilmesine gidilir. Bunun için de; steril şartlarda, Kavak mantarı bir iğne vasıtasıyla ortadan ikiye ayrılır ve iç kısımdan küçük bir parça çıkarılır. Bu parça daha önce hazırlanmış besin ortamına taşınarak 25 - 30°C'de inkübasyona bırakılır. 7-10 gün içerisinde besin ortamı tamamiyle miselyum ile kaplanır ve kullanılır hale gelir. Daha sonraki işlemlerde besin ortamından miselyumlu küçük bir parçanın yeni ortama taşınması yeterlidir.

Pazar

Kavak Mantarı Tohumu

Tabiatta kendiliğinden yetişen Kavak mantarları seçilerek üzerine bulaşmış olan toz ve çamur parçaları temizlenmekte ve % 96'lık alkol ile dezenfekte edilmektedir. Sapları kesilen mantarlar, alüminyum kâğıtlar üzerine yerleştirilerek 25 + 1 °C'ye ayarlanan etüv içinde 2 gün bekletilerek, açık gri renkli sporların kâğıt üzerine dökülmeleri sağlanmaktadır. Elde edilen sporlar, petri kaplarında 70°C'de 2 saat bekletilerek, enfeksiyon kaynakları elimine edilmektedir. Sporlar, misel elde etmek amacıyla kullanılacağı zamana kadar + 4°C'de muhafaza edilmektedir. Genelde Kavak mantarlarının kültürü, tek bir spordan gelen miselyumdan sağlanmaktadır. Ancak, mantarın biyolojisi gereği bu miselyum bir başka bir mantar miselyumu ile birleşebileceği için, ortaya çıkan yeni mantarlar genel olarak Kavak mantarına benzemeyebilirler, dolayısıyla bunu ortadan kaldırmak için miselyumun spordan ziyade küçük bir dokudan elde edilmesine gidilir. Bunun için de; steril şartlarda, Kavak mantarı bir iğne vasıtasıyla ortadan ikiye ayrılır ve iç kısımdan küçük bir parça çıkarılır. Bu parça daha önce hazırlanmış besin ortamına taşınarak 25 - 30°C'de inkübasyona bırakılır. 7-10 gün içerisinde besin ortamı tamamıyla miselyum ile kaplanır ve kullanılır hale gelir. Daha sonraki işlemlerde besin ortamından miselyumlu küçük bir parçanın yeni ortama taşınması yeterlidir.




Besi ortamının hazırlanması
Kültür izolasyonlarında çeşitli besin ortamları kullanılmaktadır. Miselyum direkt sporlardan değil de daha sonra izah edileceği gibi küçük bir dokudan sağlanacaksa Patates Dekstroz Ağar (PDA) ortamı çok iyi bir sonuç vermektedir.



Kavak mantarı için PDA ortamı
PDA hazırlanırken 200 g patates yıkanıp 1 cm3'lük parçalar halinde kesilir ve 1,2 lt. Suda 15 dakika kaynatılır. Elde edilen materyal bir tülbentten süzülür ve sıvı karışıma 20 g agar eklenerek 10-12 dakika kadar agar tamamen çözülünceye kadar ısıtılır. 20 g şeker ve 20 g bira mayası ekstraktı eklenerek çalkalamak suretiyle karıştırılır ve şişelere dökülür. Daha sonra 121 - 125°C'de 30 - 40 dakika süreyle otoklavda sterilize edilir. Sterilize olmuş besin ortamı 40 - 45 °C'ye kadar soğuduktan sonra 9 cm çaplı petri kutularına veya şişelere eğik ortamın oluşması sağlanacak şekilde 20 ml konularak hazırlanır.


Kavak mantarı için Buğday agar ortamı
Sporların çimlendirmesinde besi ortamı olarak, buğday agar kullanılmaktadır. 125 g buğday, 1 litre saf su içinde kaynatılmakta, elde edilen süzüntü tekrar 1 litreye tamamlanıp % 2 oranında agar ilavesiyle 121°C'de 30 dakika süreyle otoklavda sterilize edilmektedir.  

Ortamların asitliği, otoklavlama işleminden önce pH: 7'ye ayarlanmaktadır. Otoklav'dan sıcak olarak çıkartılan besi ortamı, 9 cm çapındaki steril petri kaplarına 20'şer ml konarak soğumaya bırakılmaktadır.

Kavak mantarı Sporlarının aşılanması
Kavak mantarı sporları bir miktar steril destile su içine konularak, seyreltilmektedir. Öze yardımı ile alınan sporlar besi ortamları üzerine lokal olarak aşılanmaktadır. Aşılama sırasında öze % 70'lik alkole batırılarak bunzen beki alevinden geçirilerek sterilize edilir. Aşılanan besi ortamları, sporların çimlenmesi için 25 ± 1 C'ye ayarlanarak inkübatöre konulur. 



Kavak mantarı sporlarının çimlendirilmesi ve misel elde edilmesi
Besi ortamına aşılanan sporlar yaklaşık 20 gün sonra çimlenmeye başlar. En iyi gelişim gösteren kalın ve sağlıklı miseller seçilerek daha önceden hazırlanan buğday - agar ortamına ok uçlu iğneler yardımıyla transfer edilir. Alınan Kavak mantarı misel parçaları buğday - agar ortamına temas edecek şekilde ve 25 ± 1 C'de gelişmeye bırakılır. 7 gün içinde besi ortamını tamamen saran miseller daha sonra yapılacak çalışmalarda Kavak mantarı ana kültürü olarak kullanılır.


Kavak Mantarı Tohumluk Misellerin Elde Edilmesi
Kavak Mantarı yetiştirme işleminin bu ikinci kısmının amacı, miselleşmeyi basitleştirmek ve misellerden önce miselin gelişmesini ilerletmektir. Aşılamayı kolaylaştırmak için kompost yapmakta kullanılan materyallere benzeyen, yaygın olarak kullanıma hazır ortamlarda misellerin kültürünü ihtiva eder.


Mantar tohumu için Buğday şişelerinin hazırlanması
Gerçek anlamda mantar üretiminde kullanılan miselyuma "tohum" adı verilir. Kavak mantarı Selüloz, Hemi selüloz ve Lignin'i ayrıştırabildiğinden tohumluk miselyum elde edilmesinde çok farklı materyaller kullanılabilir. Miselyum elde edilmesinde yapılan işlemler ana hatlarıyla aynı olmakla beraber buğday daneleri ile olan işlemler şu şekilde: Buğdaylar önce bol su ile yıkanarak içinde bulunan sap, saman ve benzeri maddelerden arındırılmaktadır. 1 kg buğday danesine 1,5 lt hesabı ile su konulmakta ve bunzen beki üzerinde kaynamaya bırakılır. Kaynama noktasına geldiği anda bunzen beki hafifçe kısılarak 15 dakika daha kaynatılır. Kaynama sonunda buğdaylar 15 dakika daha sıcak su içinde bekletilir. Sık bir elek yardımı ile suyu süzülen buğdayların hafifçe kurumalarını sağlamak amacıyla sıcak hava üfleyen bir ısıtıcıdan yararlanılabilir ve buğdaylar kurutma sırasında sık sık tahta bir kaşık ile karıştırılır. İstenilen kuruluk sağlandıktan sonra, haşlanmış buğday geniş bir kap içine alınır ve danelerin her 1 kg'ı için karışıma 14,0 g alçı ve 3,5 g kireç tozu ilave edilir. Bu sayede hem karışımın pH'sı ayarlanır, hem de danelerin birbirine yapışmaları önlenir. Hazırlanan materyal şişeler içine 2/3'ü dolduracak şekilde konulur ve ağızları tıkaçlarla kapatılır. Hazırlanan şişeler daha sonra 121°C'ye (1.5 atm) ayarlı otoklav içinde 1.5 saat süreyle sterilize edilir ve otoklav'dan çıkartılan şişeler 1 gece Ultroviole (UV) lambalı steril kabin içinde bekletilir.

Sterilize edilmiş şişelerin Kavak mantar tohumu ekilmesi ( misel aşılanması )
Sterilize edilen ve "UV" lamba altında bekletilen şişeler, daha önceden malt ekstrakt agar ortamı üzerinde geliştirilen miseller ile aşılanır. Aşılama işlemine başlamadan önce, oda içerisinde hava hareketinin mümkün olduğu kadar az olmasına özen gösterilmelidir ve kullanılacak aletler % 70'lik alkol ile dezenfekte edilir. Aşılama, spatül yardımı ile gerçekleştirilir. Spatül, bunzen beki üzerine tutularak akkor hale gelinceye kadar yakılır ve daha sonra % 70'lik alkole yavaşça batırılıp tekrar üzerinde gezdirilerek dezenfekte edilir. Petri kabı içinde bulunan ana kültürden alınan ortalama 1 x 1,5 cm ebadındaki miselli parçalar, şişeler eğik tutularak buğday danelerine aşılanır. Aşılama sırasında pamuk tıkaçların her çıkarılışında şişelerin ağzı ve tıkaçlar alevden geçirilir.


Aşılama işlemi tamamlandıktan sonra şişeler 25 ± 1 °C'ye ayarlı inkübasyon dolabına alınarak Kavak mantarı misellerinin daneleri sarması sağlanır. Misellerin şişelerdeki tüm buğdayları sarmaları yaklaşık 15 günde tamamlanır. 

Homojen bir misel gelişimi için şişeler 7 gün sonra çalkalanarak karıştırılır. Elde edilen tohumluk Kavak mantarı tohumları +4°C'de muhafaza edilmelidir ve daha sonra yapılacak olan ürün denemelerinde materyal olarak kullanılır. 

Saf Mantar Kültürünün İzolasyonu


Kavak mantarları, üreme organlarına ait sekonder misellerin birleşmesi sonucunda oluşmaktadır. Bu sebeple eğer üreme organlarının bir bölümü kesilir ve yeni misel oluşturmak için kullanılırsa, bundan oluşacak kavak mantarı miseli, spor üretimi ile başlayıp çeşitli devrelerden geçerek gelişme işlemine başlamış olur. Dolayısıyla, saf kavak mantarı kültürü sporlar ve dokular olmak üzere iki kaynaktan sağlanmaktadır.







Kavak Mantarı 2


Ülkemiz florasında da mevcut olup halk arasında "kayın mantarı", "kavak mantarı", "kulak mantarı" ya da "ağaç mantarı" vb. yöresel isimlerle tanınan Pleurotus mantarları Uzakdoğu, Avrupa ve Amerika'nın ılıman iklim bölgelerinde tabiatta kendiliğinden, özellikle meşe, karaağaç, akçaağaç, ıhlamur, kavak, dikenli defne, söğüt, kayın, yalancı akasya, kızılağaç, ceviz, kestane ve sarısalkım gibi yapraklı ağaç türlerinin çürümüş gövdelerinde gelişen saprofit bir mantar türüdür. Bu mantarların sistematikteki yeri incelendiğinde Basidiomycotina şubesi, Hymenomycetes sınıfı, Aphyllophoraies (Polyporales) takımı, Polyporaceae familyası na dâhil Pleurotus cinsine ait oldukları görülür.

Tüm dünyada birçok mikolog Pleurotus (Fr.) Kummer, cinsinin "tür" kavramı üzerinde çalışmaktadır. Zira süregelen bir taksonomik belirsizlik söz konusudur. Pleurotus cinsinin morfolojik karakteristiği lateral eksantrik saplı, çoğunlukla etli meyve gövdelidir. Bazen sap görülmez. Lamelleri mesafe olarak sapın etrafında aynı uzaklıkta gelişirler. Sporların sapı beyazdan menekşeye kadar değişik tonlardadır.

Morfolojik ve kısmen genetik çalışmalar sebebiyle Kavak mantarı cinsi 3 alt cinse bölünmüştür.

Cumartesi

Kavak Mantarı 1


Ülkemiz birçok kültür bitkisinin ve Kültür'e alınabilir mantar türünün rahatlıkla yetişebileceği iklim Kuşağında bulunmaktadır. Bu polikültür yapı ülkemiz için gurur kaynağı durumundadır. Sadece Yabani mantarlar değil kültür mantarların yetiştirilmesinde de diğer Ülkelere kıyasla avantaja sahibiz. Her fırsatta diğer dünya ülkeleri ile kıyaslanmaya gidilmekte ve "gıda yönünden kendine yetebilen ülkeler" grubu içinde yer aldığı kıvançla belirtilmektedir. Gelin bu avantajı birlikte değerlendirelim. 

Ülkemizin ve Dünya'nın daha yıllarca besin ihtiyacı geleneksel zirai yöntemlerle giderilebilir ancak, dünya nüfusunun artışı ile birlikte protein ihtiyacı da artış göstermekte, ayrıca ne sentetik bileşimlerden ne de yeraltı kaynaklarının başkalaşımından yeterli protein sağlanamamaktadır.

Yeryüzünde her yıl 3,5 milyar tondan fazla tarımsal yan ürünler (artık materyal) meydana gelmekte ve bunların çok az bir kısmı hayvan yemi olarak değerlendirilirken çoğu yakılarak doğal enerji kaybına yol açılmakta veya atılarak biyolojik denge tehdit edilmektedir. Bu gibi davranışlar tamamen dünyamızı kirletmekte ve çocuklarımızın geleceği  açısından risk teşkil etmektedir.  Tarımsal - orman orijinli yan ürünlerin ham materyal olarak kullanılması ile birlikte, kaynaklar maksimum seviyede köylünün aleyhine israf edilmekte, dolayısıyla harcanan atık materyallerin geriye en yüksek geliri getirecek şekilde dönmesi imkânsız hale gelmektedir. Oysaki Kayın mantarı ham materyali olarak değerlendirilebilecek materyaller ziyan edilmekte. Bu sebeple, yüzyılımızın insanı beslenme, kayıpları en aza indirgeyerek bitki üretimini optimum seviyeye ulaştırma, artık materyallerin ortadan kaldırılması... Vb. problemlere çözüm bulmaya çalışmaktadır. Bilhassa son iki husus, artık materyallerin yeniden işlenerek kullanılmasını gerektirmiştir. Böylece, ilk defa "artık materyallerden besin elde edilmesi" fikri giderek benimsenmiş ve bilim adamlarınca tarımsal ve endüstriyel yan ürünlerin ekonomik öneminin arttırılabileceği açıklanmıştır. Bu hususta Kavak mantar üretimi mükemmel bir örnek teşkil edecektir. 

Ekolojik istekleri yönünden büyük değişkenlik gösteren heterotrof ve klorofilsiz bir organizma olan, geçmişi milattan öncesine uzanan daha ziyade dini ve tedavi amaçlı olarak kullanılmakta iken mantarların gıda değerinin ilk defa M. S. 533 - 544 tarihleri arasında Çin'de kabul edildiği, ancak kültüre alınmasına ilişkin ilk bilgilerin Fransa'ya ait olduğu bilinmektedir. 14. Louis zamanında inşaatlarda kullanılan taş ve kireç ocaklarında, bilhassa Paris ve civarında mantar yetiştirilmekte idi. Fransız yetiştiricilik metodu 1731'de bilim adamı Miller vasıtası ile İngiltere'de yayılmaya başladı. 1800 yılına kadar açık havada "kompost sırtları"nda üretilen mantarlar bu tarihten sonra, ilk defa 1810 yılında bir kireç ocağında ve Fransız
Chambry adlı araştırıcının öncülüğünde düz yataklarda yetiştirilmeye başlanmıştır. Yetiştiricilikte düz yatakların kullanılması o tarihe kadar yapılan en önemli gelişmedir. Ancak mantar yetiştiriciliğinin gelişmesine etki eden esas faktör "misel üretimi tekniğinin değişmesidir. Fransız araştırıcılar "Constantin ve Matruchof'un Agaricus bisporus'dan saf "ana kültür"ünü elde etme başarısından hemen sonra 1902'de Ferguson, sporların çimlenmesi ile ilgili çalışmalarını yayınlamıştır. 1905 yılında ise Duggar, "doku kültürü" yöntemi ile karpofor'dan miselyum elde etmenin mümkün olduğunu açıklamıştır. Bundan bir süre sonra kurulan "American Spawn Companies" ve "French Institut Pasteur"ün faaliyete geçmesi ile ilk milletlerarası saf "ana kültür" pazarı oluşmuştur. Bu gelişmeler, üreticilerin hasattan önce ne tip bir mantar elde edecekleri hususundaki endişeleri yok etmiştir. Böylece, yetiştiricilikte hastalıktan arî, saf "ana kültür" kullanımı ile iş risk'i asgariye indirilmiş bir üretim dönemi başlamıştır.

Uzun yıllardan beri günümüze kadar sevilerek tüketilen bir besin kaynağı olan Kavak mantarlarının doğal ortamdan izole edilerek artık materyaller üzerinde kültüre alınması ise o kadar eski değildir. Bu mantarların yetiştiriciliğine ilişkin ilk kayıt 20. yüzyılda bilim adamı Falck'a aittir.

Bununla beraber, M. S. 30'lu yıllarda ya da daha önce Kavak Mantarı’nın ormanda devrilmiş ağaçlar üzerinde kendiliğinden saprofit olarak yetiştiği Çin'de bilinmekte idi. O tarihlerden günümüze kadar "Gök çiçeği" ya da "Çin çiçeği" adı ile sevilerek tüketilen Kayın mantarlarının, Çin'de "Tang"hanedanı'nın sarayında başlıca yemek olduğu belirtilmektedir.

Ilıman iklim bölgelerinde yaygın olarak tabiatta kendiliğinden meydana gelen ve odun tahripçisi saprofit bir mantar olan Kavak mantarı Kummer'un yüksek funguslar arasında biyolojik çalışmalarda uygun bir araştırma objesi olarak kullanılabileceğini keşfederek bu mantarın ekonomik potansiyeline dikkatleri çeken Falck, bilhassa substrat olarak kök kütüklerini kullanmıştır. Daha sonra Lohwag, 1951'de Kavak mantarını talaş karışımı üzerinde yetiştirmeyi başarmasına rağmen onun yetiştirme tekniği ilk defa 1958 yılında Block tarafından rapor edilmiştir. Kavak mantarı yetiştiriciliğinde substrat olarak hububat saplarının kullanımı ile
ticarî üretim dönemi başlamıştır. Bugün Kavak mantarı üretiminin en yaygın olduğu ülke olan Japonya'da dahi ticarî üretim 1964'den sonra başlamıştır. Yapraklı ağaçların kök kütükleri üzerinde Kavak mantarı üretiminin mümkün olduğu 1917'de Falck tarafından açıklandığında, Günümüzde halen geçerli olan bu yöntemle üretimin yanı sıra çevre kirliliğine neden olan artıkların ekonomiye kazandırılacağı ve bilhassa kesilmiş ağaç kütüklerinin toprak içinde kalan kısımlarının çürütülmesi amacı ile kullanılabileceği daha o zamandan tahmin edilebiliyordu. Zira orman ekosisteminin bir parçası olarak kabul edilen bir kısmı mikorizal, diğer bir kısmı muhtelif ağaç türleri ile simbiotik olarak ya cansız ağaç kütükleri üzerinde ya da tarımsal - orman artık materyalleri üzerinde yaşayan yenilebilir mantarlar içinde Kavak mantarı, kantite ve ekonomik bakımdan en önemli tabiat ürünü olan orman ağaçlarına arız olarak odunun özellikle lignin'ini çözerek, henüz tam olarak bilinmeyen biyolojik bozulmalara yardım eden ve bu suretle ağacın çürümesine sebep olan bir mantar türüdür.