Mantar Yetiştiriciliğinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• 1. Mantar Yetiştirme Yeri

Mantar yetiştirme yerleri tercihen 100 m2 olmalı. Büyük yerler tercih edilmemeli. Ayrıca küçük yerlerin temizlenmesi ve bakımı daha kolay olduğundan herhangi bir enfeksiyon (hastalı)  ihtimaline karşılık daha az risk bulunur. Mantar Yetiştirme yerinin yüksekliği asgari 3,5 m, tavan yüksekliği 4 m olmalı. Toplam alan 100 m2 ideal ölçüdür. Kapalı mekânlarda çatı ile duvar arasında 80 cm'lik havalandırma aralığı ve beton döşeme bulunmalıdır. Raf aralıkları (koridor) 70 - 80 cm ve Raflar en fazla 4 tatlı olmalıdır. Mantar yetiştirme odalarında kesinlikle ahşap malzeme veya döşeme bulunmamalı. Oda içerisinde mutlaka su gideri olmalı ve işletmenin elektrik gücü 380 Volt olmalıdır. Zira klimalar için gerekli. Yetiştirme yerinin kolay sulanabilir bir yer olması önemlidir. Kullanılan su ise nötr pH'ye sahip olmalı ve mantarın gelişmesini engelleyecek zararlı maddeleri ihtiva etmemelidir. (Mesela Tuz, Bor gibi)

• 2. İnkübasyondan Sonra torbaların açılması

Mantar yetiştirebilmek için torbaların ağzı ya aşağı doğru katlanarak kıvrılır veya torba bıçakla kesilir. Bunun dışında torba 4-6 yerinden çaprazlanmasına veya uzunlamasına kesilir. Ancak torba tamamen yırtılmadığı için bunu tavana asarak yerden tasarruf etmek mümkündür.

• 3. Sulama

Rutubet % 80 - 90 arasında olacak şekilde sulama aralığı tespit edilmelidir. Kompost yüzeyi de aynı şekilde gözden geçirilerek, sulama zamanı tespit edilebilir. Sulama esnasında "az ama sık sık" kuralına göre hareket edilmelidir. Kompost çürüyeceği için torba içinde su bırakmamak çok önemlidir.

• 4. Meyve oluşumu

Kavak mantarında meyve oluşumunu etkileyen en önemli iki faktör sıcaklık ve havalandırmadır. En uygun sıcaklık ise 17 - 19°C'dir. Bütün mantarlarda olduğu gibi kavak mantarı da meyve oluşumu esnasında oksijene ihtiyaç duyar. Bu nedenle yetiştirme yeri çok iyi havalandırılabilmelidir. Havalandırmanın yeterli olup olmadığı mantarların şeklinden anlaşılır. Eğer mantar anormal derecede büyük, uzun saplı ve huni şekilli ise havalandırma yetersiz demektir.

• 5. Işık

Kavak mantarları, kendi besin maddelerini üretemezler, bu sebeple ölü bitki dokularına bağımlıdırlar. Misel gelişme devresinde ışığa ihtiyacı yoktur. Ancak ışık, meyve gövdesini oluşturması için miselin tetiklenmesinde ve uyarılmasında gereklidir. Aynı şekilde, eğer mantarların gelişmesi sırasında yeterli ışık yoksa sap uzun, şapka küçük ve verim düşük olmaktadır. İhtiyaç duyulan ışığın yoğunluğu gelişen mantarın türüne bağlıdır. Mesela; Volvaria esculenta ve Pleurotus cystidiosus az ışık istemektedirler. Çok fazla ışık Volvaria esculenta'da siyah renklenme ve Pleurotus cystidiosus'ta ise renk kaybına yol açmaktadır. Vitamin D (ergosterol) ihtiva eden tek mantar olan Shiitake (Lentinus edodes) büyük oranda ışığa, özellikle güneş ışığına ihtiyaç duymaktadır. Pleurotus ostreatus, Pleurotus sajor-caju ve Tricholoma crassum mantarları için hafif ışık yeterlidir. Uygun bir bakımla mantarlar, inkübasyon periyoduna göre 3-10 gün sonra olgunlaşmaya başlamaktadır. Meyvelerine fazla dikkat edilmesi gereken bir zamandır. İlk kez çıktıktan 2 - 3 gün sonra mantarlar toplanacak büyüklüğe ulaşmaktadır.

• 6. Devamlılık

Yukarıda izah edilen, mantar üretimi için gereken tüm materyal, malzeme ve diğer hususlar mantar üretimini etkilemektedir. Özellikle hastalıklara karşı bir önlem olan temizliğe çok önem verilmelidir.

• 7. İstikrar

Kavak mantarı her gün aynı saatte sulanmayı ve aynı saatte ışıkların açılmasını ister.

Sabit bir şekilde oda neminin ve ortam ısısının istikrarlı kalmasından hoşlanır.

Havalandırmada yumuşak yapılmalı; rüzgâr ve türbülanstan hoşlanmaz. Aksi takdirde mantarın termal şoka girmesi ve ölümü kaçınılmaz olacaktır.

• 8. Hasat

Mantarların hasadı için hazır olup olmadıkları şapkalarından anlaşılmaktadır. Daha yeni ortaya çıkmış genç bir mantarda şapka kenarı kalın ve içe doğru kıvrıktır. Mantar tamamen ergin olduğunda şapka kenarı katlı olmayıp dışa doğru incelmektedir. Mantar bu durumda iken hasat edilmelidir. Aksi halde, mantarlar şapka kenarı tamamen açık okluğunda spor üretmeye başlamaktadır. Hasat sırasında bıçak kullanılma malıdır. Çünkü kompost içinde bırakılan sap çürüyerek enfeksiyon kaynağı olmaktadır. Bunun yerine elle tutup çekerek hasat yapılmalıdır.

• 9. Muhafaza

Kavak mantarı, yüksek oranda protein ihtiva etmektedirler. Sıcaklığı yüksek olduğu bir yerde saklanırlarsa, şapkalar açılmakta ve hızla çürümektedirler. Bu sebeple toplandıktan sonra mantarlar buzdolabı ya da hava soğutmalı bir oda'da +2’C - + 4’C derecede saklanmalıdırlar. Eğer Buzdolabındaki nem yüksek ise mantarlar polietilen plastik torbalar içinde buzdolabına konmalıdırlar. Bu şilde Mantarlar 12 – 24 saat saklanabilmektedir. Mantarların narin dokusu olup kolayca kurumaktadırlar. Bu nedenle uzun süre saklamak için kurutulmalı, salamura veya konserve yapılmalıdır.