Evinde Mantar Yetiştirip 60 Bin Lira Kazanıyor.

Cennet Kaya Uslu(SAMSUN),  evinin bodrum katında yıllık 13 ton kültür mantarı üreterek, 60 bin liraya yakın gelir sağlıyor. İlkadım ilçesi Kalkancı Mahallesi'nde yaşayan 2 çocuk annesi Cennet Kaya Uslu (28), asgari ücretle çalışan eşine destek olmak için oturdukları binanın bodrum katında kültür mantarı üretmek için araştırma yaptı.

15 BİN LİRA HİBEYLE BAŞLADI.
İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nün Mantarcılığı Geliştirme Projesi kapsamında yetkililerden üretim konusunda bilgi alan Uslu, bir yıl önce İlkadım Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'ndan aldığı 15 bin lira hibeyle mantar üretimine başladı.

KOMŞULARINA DA İŞ KAPISI AÇTI
Bir yılda 13 ton üretim yaparak yaklaşık 60 bin lira gelir sağlayan Uslu, üretim dönemlerinde komşularını da istihdam ediyor. Uslu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, evinin altında atıl vaziyetteki bodrum katını mantar üretim tesisi haline dönüştürdüğünü söyledi.

ÜRETİMİ SÜREKLİ ARTIYOR
Bodrum katının 180 metrekare olduğunu belirten Uslu, "İlk üretim alanımız 65 metrekareydi. Yıllık üretim kapasitemiz 13 ton civarında ancak bodrumdaki 65 metrekarelik bölümü de faaliyete kattık. Oradan da ilk ürünlerimizi toplamaya başladık. Bu şekilde devam ederse önümüzdeki yıl kalan 50 metrekarelik alanı da üretime geçireceğim." diye konuştu.

HEM ÇOCUKLARINA BAKIYOR HEM DE ÇALIŞIYOR
Uslu, evine ekonomik destek sağladığı için çok mutlu olduğunu ifade ederek, "Artık bir gelirim var, çok mutluyum. Hem çocuklarımın yanındayım hem de iş yapıyorum. Evim de işim de aynı yerde. 2 kız çocuğum var, çocuklarıma çok rahat bakabiliyorum.

YILLIK GELİRİ 60 BİN LİRA
Aynı zamanda mantar üretimi yaparak gelir kazanabiliyorum" ifadesini kullandı. Kültür mantarının piyasada çok tutulduğuna işaret eden Uslu, "Yıllık 60 bin lira gelir elde ettim. Satış konusunda sorun yaşamıyorum, toptan alıcılarım var. Üretim zamanı komşularımızı da mantar toplamaya çağırıyorum, onlara da günlük kişi başı 50 lira ücret ödüyorum." şeklinde konuştu.

KOMŞULARI DA DESTEK İSTEDİ
Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü'nün proje koordinatörü Ercan Karaduman, Uslu'ya hem ekonomik hem de teknik destek verdiklerini söyledi. Ev hanımlarının Uslu'yu örnek aldığını belirten Karaduman, "Kadın girişimcimiz sayesinde çevresindeki komşuları da mantar üretimi yapmak için bizden destek istedi. Önümüzdeki aylarda onların da tesis kurmasına yardımcı olacağız. Cennet Hanım, cesareti ve üretimiyle hem evine ekonomik destek hem de çevresine örnek olarak büyük katkı sağladı." değerlendirmesinde bulundu.

KAYNAK: HABERLER.COM

MANTAR MİSELİ NASIL ÇOĞALTILIR?

Eğer bir mantar üreticisi iseniz ilk miseli dışarıdan almak zorundasınız. Size aldığınız miseli nasıl çoğaltacağınızı anlatmak istiyorum.

GEREKLİ MALZEMELER
İki kiloluk şeffaf poşet
1 kg buğday
100 gr misel
Buğdayımızı bütün çöplerini ayıklayarak haşlıyoruz, haşlanan buğdayımızı soğutuyoruz ve elimizden geldiğince suyundan arındırıyoruz. Haşlanan buğdayımızı 5 e bölüp 1 paçasını poşetimizin alt kısmına yayıp üstüne kenarlara gelecek şekilde 25 gr misel koyup üstüne tekrar buğdayın ayırdığımız ikinci kısmını poşete serin üstüne yine kenarlara gelecek şekilde 25 gr miseli dizin bu işlemi en üstte buğday kalacak gibi bitirin.

Dizilim aşağıdaki gibi olmalıdır

200 gr buğday
25 gr misel
200 gr buğday
25 gr misel
200 gr buğday
25 gr misel
200 gr buğday
25 gr misel
200 gr buğday
Poşetin ağzını iyice bağlayın ve altından ve yanlarından temiz bir toplu iğne ile altından 5 delik , 4 yanıdan da 4 er delik olacak gibi delin bir yoğurt kabının içine iki üç kat kağıt havlu serip bu poşeti bunun içine koyun 20 -25 derece oda sıcaklığında 10- 15 gün durunca poşetin içindeki buğdayların beyazladığını göreceksiniz artık bu poşetteki buğdaylarda misel olmuştur. Bunlarla daha önceki yazımızdaki gibi istiridye mantarı yetiştirebilirsiniz .

Verimin Arttırılması Ve Mantar Oluşumunun Hızlandırılması

Kavak mantarları çok yüksek oranda protein ihtiva etmekte ve buna bağlı olarak hızlı gelişmektedirler. Bu sebeple sulama suyuna karıştırılmış ve suda eritilmiş üre verilmektedir (10 lt suya 100 g üre ya da fosfat bileşiği). Gübre takviyeli sular, 3. günden itibaren günde 1 kez olmak üzere, mantarlar 2 cm iriliğe ulaşıncaya kadar verilmelidir. Mantarlar hasat edildikten sonra kompost bir süre dinlenmeye bırakılarak 4 - 5 gün boyunca suyu kesilir ve oda sürekli havalandırılır. Kavak mantarlarının verimi yetiştirme ortamının kuru ağırlığının yaklaşık % 90 -100'ü arasındadır. Kompost materyali hızlı parçalanan bir tip ise 4 - 6 defa, eğer yavaş parçalanan materyal kullanılıyorsa 6-10 defa hasat söz konusudur. Ancak, hızlı ayrışan materyallerin ortalama verimi daha yüksektir. Tamamen tükenmiş kompostların hepsi yetiştirme yerlerinden uzaklaştırılarak içine kireç ve bakır sülfat karıştırılmış su ile yıkanmalı ve insektisitlerle karıştırılan Zineb ya da Benlate gibi dezenfektanlarla temizlenmelidir. 10 - 15 gün süre ile aynı yer tekrar kullanılmamalıdır. Yetiştirme yerlerinden atılan kullanılmış kompostlar, toprağa gömülerek bir süre bekletildiklerinde, tekrar bitki yetiştirmede gübre olarak kullanılabilmektedir. 

Kavak mantarı sporlarının elde edilmesi

Tabiatta kendiliğinden yetişen Kavak mantarları seçilerek üzerine bulaşmış olan toz ve çamur parçaları temizlenmekte ve % 96'lık alkol ile dezenfekte edilmektedir. Sapları kesilen mantarlar, alüminyum kağıtlar üzerine yerleştirilerek 25 + 1 °C'ye ayarlanan etüv içinde 2 gün bekletilerek, açık gri renkli sporların kağıt üzerine dökülmeleri sağlanmaktadır. Elde edilen sporlar, petri kaplarında 70°C'de 2 saat bekletilerek, enfeksiyon kaynakları elimine edilmektedir. Sporlar, misel elde etmek amacıyla kullanılacağı zamana kadar + 4°C'de muhafaza edilmektedir. Genelde Kavak mantarlarının kültürü, tek bir spordan gelen miselyumdan sağlanmaktadır. Ancak, mantarın biyolojisi gereği bu miselyum bir başka miselyum ile birleşir, ortaya çıkan yeni mantarlar genel olarak ebeveyne benzemezler, dolayısıyla bunu ortadan kaldırmak

için miselyumun spordan ziyade küçük bir dokudan elde edilmesine gidilir. Bunun için de; steril şartlarda, Kavak mantarı bir iğne vasıtasıyla ortadan ikiye ayrılır ve iç kısımdan küçük bir parça çıkarılır. Bu parça daha önce hazırlanmış besin ortamına taşınarak 25 - 30°C'de inkübasyona bırakılır. 7-10 gün içerisinde besin ortamı tamamiyle miselyum ile kaplanır ve kullanılır hale gelir. Daha sonraki işlemlerde besin ortamından miselyumlu küçük bir parçanın yeni ortama taşınması yeterlidir.

Kavak Mantarı Tohumu

Tabiatta kendiliğinden yetişen Kavak mantarları seçilerek üzerine bulaşmış olan toz ve çamur parçaları temizlenmekte ve % 96'lık alkol ile dezenfekte edilmektedir. Sapları kesilen mantarlar, alüminyum kâğıtlar üzerine yerleştirilerek 25 + 1 °C'ye ayarlanan etüv içinde 2 gün bekletilerek, açık gri renkli sporların kâğıt üzerine dökülmeleri sağlanmaktadır. Elde edilen sporlar, petri kaplarında 70°C'de 2 saat bekletilerek, enfeksiyon kaynakları elimine edilmektedir. Sporlar, misel elde etmek amacıyla kullanılacağı zamana kadar + 4°C'de muhafaza edilmektedir. Genelde Kavak mantarlarının kültürü, tek bir spordan gelen miselyumdan sağlanmaktadır. Ancak, mantarın biyolojisi gereği bu miselyum bir başka bir mantar miselyumu ile birleşebileceği için, ortaya çıkan yeni mantarlar genel olarak Kavak mantarına benzemeyebilirler, dolayısıyla bunu ortadan kaldırmak için miselyumun spordan ziyade küçük bir dokudan elde edilmesine gidilir. Bunun için de; steril şartlarda, Kavak mantarı bir iğne vasıtasıyla ortadan ikiye ayrılır ve iç kısımdan küçük bir parça çıkarılır. Bu parça daha önce hazırlanmış besin ortamına taşınarak 25 - 30°C'de inkübasyona bırakılır. 7-10 gün içerisinde besin ortamı tamamıyla miselyum ile kaplanır ve kullanılır hale gelir. Daha sonraki işlemlerde besin ortamından miselyumlu küçük bir parçanın yeni ortama taşınması yeterlidir.

Besi ortamının hazırlanması

Kültür izolasyonlarında çeşitli besin ortamları kullanılmaktadır. Miselyum direkt sporlardan değil de daha sonra izah edileceği gibi küçük bir dokudan sağlanacaksa Patates Dekstroz Ağar (PDA) ortamı çok iyi bir sonuç vermektedir.

Kavak mantarı için PDA ortamı

PDA hazırlanırken 200 g patates yıkanıp 1 cm3'lük parçalar halinde kesilir ve 1,2 lt. Suda 15 dakika kaynatılır. Elde edilen materyal bir tülbentten süzülür ve sıvı karışıma 20 g agar eklenerek 10-12 dakika kadar agar tamamen çözülünceye kadar ısıtılır. 20 g şeker ve 20 g bira mayası ekstraktı eklenerek çalkalamak suretiyle karıştırılır ve şişelere dökülür. Daha sonra 121 - 125°C'de 30 - 40 dakika süreyle otoklavda sterilize edilir. Sterilize olmuş besin ortamı 40 - 45 °C'ye kadar soğuduktan sonra 9 cm çaplı petri kutularına veya şişelere eğik ortamın oluşması sağlanacak şekilde 20 ml konularak hazırlanır.

Kavak mantarı için Buğday agar ortamı

Sporların çimlendirmesinde besi ortamı olarak, buğday agar kullanılmaktadır. 125 g buğday, 1 litre saf su içinde kaynatılmakta, elde edilen süzüntü tekrar 1 litreye tamamlanıp % 2 oranında agar ilavesiyle 121°C'de 30 dakika süreyle otoklavda sterilize edilmektedir.  

Ortamların asitliği, otoklavlama işleminden önce pH: 7'ye ayarlanmaktadır. Otoklav'dan sıcak olarak çıkartılan besi ortamı, 9 cm çapındaki steril petri kaplarına 20'şer ml konarak soğumaya bırakılmaktadır.

Kavak mantarı Sporlarının aşılanması

Kavak mantarı sporları bir miktar steril destile su içine konularak, seyreltilmektedir. Öze yardımı ile alınan sporlar besi ortamları üzerine lokal olarak aşılanmaktadır. Aşılama sırasında öze % 70'lik alkole batırılarak bunzen beki alevinden geçirilerek sterilize edilir. Aşılanan besi ortamları, sporların çimlenmesi için 25 ± 1 C'ye ayarlanarak inkübatöre konulur. 

Kavak mantarı sporlarının çimlendirilmesi ve misel elde edilmesi

Besi ortamına aşılanan sporlar yaklaşık 20 gün sonra çimlenmeye başlar. En iyi gelişim gösteren kalın ve sağlıklı miseller seçilerek daha önceden hazırlanan buğday - agar ortamına ok uçlu iğneler yardımıyla transfer edilir. Alınan Kavak mantarı misel parçaları buğday - agar ortamına temas edecek şekilde ve 25 ± 1 C'de gelişmeye bırakılır. 7 gün içinde besi ortamını tamamen saran miseller daha sonra yapılacak çalışmalarda Kavak mantarı ana kültürü olarak kullanılır.

Kavak Mantarı Tohumluk Misellerin Elde Edilmesi

Kavak Mantarı yetiştirme işleminin bu ikinci kısmının amacı, miselleşmeyi basitleştirmek ve misellerden önce miselin gelişmesini ilerletmektir. Aşılamayı kolaylaştırmak için kompost yapmakta kullanılan materyallere benzeyen, yaygın olarak kullanıma hazır ortamlarda misellerin kültürünü ihtiva eder.

Mantar tohumu için Buğday şişelerinin hazırlanması

Gerçek anlamda mantar üretiminde kullanılan miselyuma "tohum" adı verilir. Kavak mantarı Selüloz, Hemi selüloz ve Lignin'i ayrıştırabildiğinden tohumluk miselyum elde edilmesinde çok farklı materyaller kullanılabilir. Miselyum elde edilmesinde yapılan işlemler ana hatlarıyla aynı olmakla beraber buğday daneleri ile olan işlemler şu şekilde: Buğdaylar önce bol su ile yıkanarak içinde bulunan sap, saman ve benzeri maddelerden arındırılmaktadır. 1 kg buğday danesine 1,5 lt hesabı ile su konulmakta ve bunzen beki üzerinde kaynamaya bırakılır. Kaynama noktasına geldiği anda bunzen beki hafifçe kısılarak 15 dakika daha kaynatılır. Kaynama sonunda buğdaylar 15 dakika daha sıcak su içinde bekletilir. Sık bir elek yardımı ile suyu süzülen buğdayların hafifçe kurumalarını sağlamak amacıyla sıcak hava üfleyen bir ısıtıcıdan yararlanılabilir ve buğdaylar kurutma sırasında sık sık tahta bir kaşık ile karıştırılır. İstenilen kuruluk sağlandıktan sonra, haşlanmış buğday geniş bir kap içine alınır ve danelerin her 1 kg'ı için karışıma 14,0 g alçı ve 3,5 g kireç tozu ilave edilir. Bu sayede hem karışımın pH'sı ayarlanır, hem de danelerin birbirine yapışmaları önlenir. Hazırlanan materyal şişeler içine 2/3'ü dolduracak şekilde konulur ve ağızları tıkaçlarla kapatılır. Hazırlanan şişeler daha sonra 121°C'ye (1.5 atm) ayarlı otoklav içinde 1.5 saat süreyle sterilize edilir ve otoklav'dan çıkartılan şişeler 1 gece Ultroviole (UV) lambalı steril kabin içinde bekletilir.

Sterilize edilmiş şişelerin Kavak mantar tohumu ekilmesi ( misel aşılanması )

Sterilize edilen ve "UV" lamba altında bekletilen şişeler, daha önceden malt ekstrakt agar ortamı üzerinde geliştirilen miseller ile aşılanır. Aşılama işlemine başlamadan önce, oda içerisinde hava hareketinin mümkün olduğu kadar az olmasına özen gösterilmelidir ve kullanılacak aletler % 70'lik alkol ile dezenfekte edilir. Aşılama, spatül yardımı ile gerçekleştirilir. Spatül, bunzen beki üzerine tutularak akkor hale gelinceye kadar yakılır ve daha sonra % 70'lik alkole yavaşça batırılıp tekrar üzerinde gezdirilerek dezenfekte edilir. Petri kabı içinde bulunan ana kültürden alınan ortalama 1 x 1,5 cm ebadındaki miselli parçalar, şişeler eğik tutularak buğday danelerine aşılanır. Aşılama sırasında pamuk tıkaçların her çıkarılışında şişelerin ağzı ve tıkaçlar alevden geçirilir.

Aşılama işlemi tamamlandıktan sonra şişeler 25 ± 1 °C'ye ayarlı inkübasyon dolabına alınarak Kavak mantarı misellerinin daneleri sarması sağlanır. Misellerin şişelerdeki tüm buğdayları sarmaları yaklaşık 15 günde tamamlanır. 

Homojen bir misel gelişimi için şişeler 7 gün sonra çalkalanarak karıştırılır. Elde edilen tohumluk Kavak mantarı tohumları +4°C'de muhafaza edilmelidir ve daha sonra yapılacak olan ürün denemelerinde materyal olarak kullanılır.